Baza Wiedzy IT

Kompendium Inżynierii Oprogramowania

Od bitów po chmurę obliczeniową. Zrozumienie ekosystemu IT w erze cyfrowej transformacji.

Aktualizacja

Q1 2025

Inżynieria oprogramowania to dyscyplina techniczna zajmująca się systematycznym podejściem do projektowania, tworzenia i utrzymania oprogramowania. W przeciwieństwie do prostego "kodowania", inżynieria kładzie nacisk na skalowalność, bezpieczeństwo i mierzalność procesów.

Niniejszy portal pełni rolę referencyjnego źródła wiedzy dla inżynierów, menedżerów IT oraz studentów, pokrywając tematy od architektury mikroserwisów po psychologię zarządzania zespołami (Agile).

0

Mln Deweloperów

0

Języków Programowania

Ewolucja Technologii (Historia IT)

Lata 40-50.

Era Lampowa

ENIAC. Programowanie poprzez fizyczne przepinanie kabli. Powstanie architektury Von Neumanna.

Lata 70-80.

C i UNIX

Powstanie języka C. Narodziny Internetu (TCP/IP). Era komputerów osobistych.

Obecnie

AI i Cloud Native

Era sztucznej inteligencji (LLM), konteneryzacji (Kubernetes) i obliczeń brzegowych (Edge Computing).

Architektura Von Neumanna (Model Interaktywny)

Etap 1

Wejście (Input)

Akwizycja danych.

Etap 2 (Core)

Przetwarzanie

CPU, Pamięć, Logika.

Etap 3

Wynik (Output)

Prezentacja danych.

Instrukcja

Kliknij jeden z powyższych bloków, aby zobaczyć szczegółową definicję techniczną.

Stack Technologiczny

Języki Programowania

Analiza popularności (TIOBE) oraz wydajności. Poniżej interaktywne porównanie składni.

Adopcja Rynkowa

Analiza Porównawcza

Porównanie Składni ("Hello World")

Python

print("Witaj Świecie")

# Prosty, czytelny.

JavaScript

console.log('Witaj');

// Standard Weba.

Java

class Main {
 public static void main() {
  System.out.print("Hi");
 }
}

Fundamenty Informatyki

Algorytmika i Struktury Danych

Big O Notation oraz wybór odpowiedniej struktury danych.

Złożoność obliczeniowa (Big O) określa, jak wzrasta czas wykonania algorytmu wraz ze wzrostem ilości danych (n). Właściwy dobór struktury danych decyduje o wydajności aplikacji.

Struktura	Dostęp	Szukanie	Wstawianie
Array	O(1)	O(n)	O(n)
Linked List	O(n)	O(n)	O(1)*
Hash Map	O(1)	O(1)	O(1)

O(1)

O(n)

O(n²)

System Design

Architektura API, HTTP i Bazy Danych

Komunikacja systemów i teoria rozproszona.

Twierdzenie CAP (Systemy Rozproszone)

W systemie rozproszonym (np. Cloud) możesz wybrać tylko dwie z trzech właściwości. To fundament projektowania baz danych.

🔒

Consistency (Spójność)

Wszyscy widzą te same dane w tym samym czasie.

⚡

Availability (Dostępność)

System zawsze odpowiada, nawet przy błędach.

✂️

Partition Tolerance

System działa mimo zerwania łącza między serwerami.

REST vs GraphQL

REST: Cache'owanie HTTP, prostota.
GraphQL: Brak over-fetchingu, jeden endpoint.

Kody HTTP

200 OK Sukces

400 Bad Request Błąd klienta

500 Error Awaria serwera

Infrastruktura

DevOps, Konteneryzacja i Git

Automatyzacja procesów wytwórczych i wdrażania oprogramowania.

Konteneryzacja

Docker

Pakuje aplikację ze wszystkimi zależnościami w "kontener". Działa tak samo na laptopie programisty i serwerze produkcyjnym (eliminuje problem "u mnie działa").

Kubernetes (K8s)

System do orkiestracji (zarządzania) tysiącami kontenerów. Dba o skalowanie (dodawanie serwerów przy ruchu) i samonaprawianie (restart awarii).

CI/CD Pipeline (Automatyzacja)

1

Commit & Push Git (GitHub/GitLab)

2

Build & Test Jenkins/Actions. Testy jednostkowe.

3

Deploy Automatyczne wdrożenie na produkcję.

Systemy Kontroli Wersji (Git)

Git Flow

Rozbudowana strategia z wieloma gałęziami (develop, feature, release, master). Dobra dla wersji pudełkowych, ale spowalnia CI/CD.

Trunk Based Development

Wszyscy commitują do głównej gałęzi (main). Wymaga Feature Flags i silnych testów automatycznych. Standard w Google/Facebook.

Inżynieria

Wzorce Projektowe i SOLID

Sprawdzone rozwiązania typowych problemów architektonicznych.

Zasady SOLID (Clean Code)

S

SRP

Single Responsibility

O

OCP

Open/Closed

L

LSP

Liskov Substitution

I

ISP

Interface Segregation

D

DIP

Dependency Inversion

Singleton

Gwarantuje, że klasa ma tylko jedną instancję (np. połączenie z bazą danych).

Factory

Interfejs do tworzenia obiektów, pozwalający klasom podrzędnym decydować o typie.

Observer

Relacja 1-wiele. Gdy jeden obiekt zmienia stan, powiadamia wszystkich obserwatorów (np. Event Listenery).

Performance & QA

Jakość i Web Performance

Core Web Vitals (SEO) oraz strategie testowania.

Core Web Vitals (SEO)

LCP

Largest Contentful Paint

Czas ładowania największego elementu. Cel: < 2.5s.

INP

Interaction to Next Paint

Responsywność na kliknięcia. Cel: < 200ms.

CLS

Cumulative Layout Shift

Stabilność wizualna. Cel: < 0.1.

Piramida Testów

E2E (UI)

Integracyjne

Jednostkowe (Unit)

Najwięcej szybkich testów Unit, najmniej wolnych testów E2E.

Cyberbezpieczeństwo (OWASP)

SQL Injection Wstrzykiwanie złośliwego kodu do bazy. Zapobieganie: Prepared Statements.
XSS (Cross-Site Scripting) Uruchamianie skryptów JS u ofiary. Zapobieganie: Sanityzacja inputów.

Rynek Pracy

Zarobki i Ścieżki Kariery

Analiza korelacji między barierą wejścia a wynagrodzeniem (Dane B2B Polska Q4 2024).

Macierz Opłacalności

Oś Y: Śr. Faktura Netto (k PLN)

Drabina Seniorska (Seniority Ladder)

Junior

Wymaga stałego nadzoru. Uczy się.

5-9k PLN

Mid / Regular

Samodzielny programista. Rozwiązuje typowe problemy.

12-19k PLN

Senior

Projektuje architekturę. Mentoruje.

22-32k PLN

Principal

Odpowiedzialny za wizję techniczną.

35k+ PLN